Wolnymi krokami zbliża się sezon skiturowy w Tatrach. Poniżej zamieszczam zebrane informacje na temat zasad uprawiania turystyki narciarskiej na terenie TPN i TANAP. Mam nadzieję, że pozwolą co nieco uporządkować wiedzę co wolno, a czego nie wolno w parkach narodowych.
TPN
Turystyka narciarska
W ostatnich latach wyraźnie wzrasta zainteresowanie sportami zimowymi. Coraz większe rzesze turystów przemierzają szlaki tatrzańskie na nartach. Niezwykłą popularnością cieszy się skituring, który można określić jako połączenie tradycyjnych biegówek i nart zjazdowych. Dla osób uprawiających turystykę narciarską Tatry stanowią bardzo atrakcyjne miejsce spędzenia wolnego czasu. Składa się na to gęsta sieć szlaków turystycznych, gdzie każdy może wybrać odpowiednią dla siebie trudność, jak również możliwość skorzystania z wyciągów narciarskich.
Gdzie na nartach turystycznie?
Turystykę narciarską na terenie TPN można uprawiać na szlakach turystycznych oraz szlakach narciarskich. Skiturowcy korzystają również z tras narciarskich oraz nartostrad, które często kojarzone są tylko z narciarstwem zjazdowym.
Gęsta sieć szlaków narciarskich znajduje się w górnej części Doliny Bystrej, a dokładniej w Dolinie Goryczkowej i Kondratowej. Kolejny szlak to dawna nartostrada prowadząca z Hali Gąsienicowej do Kuźnic. Jeszcze inny zlokalizowany jest w Dolinie Chochołowskiej.
Mapka terenów narciarskich w okolicy Kasprowego:
http://tpn.pl/files/news/editor/files/Turystyka/szlaki_trasy_kuznice.pdf
Mapka terenów narciarskich w okolicy Chochołowskiej:
http://tpn.pl/files/news/editor/files/Turystyka/szlkaki_narciarskie_chocholowska.pdf
Jak oznakowane są szlaki narciarskie?
Na szlakach turystycznych obowiązuje oznakowanie letnie, często niewidoczne w zimie. Na szlakach przebiegających przez tereny leśne znaki mogą być częściowo widoczne i stosunkowo łatwo można odgadnąć ich przebieg. W terenach położonych powyżej górnej granicy lasu nie jest to już takie proste. Szlaki te nie są utrzymywane, dodatkowo oznakowane ani też zabezpieczane. W związku z tym w okresie zalegania pokrywy śnieżnej korzystanie ze szlaków położonych powyżej górnej granicy lasu wymaga dokładnej znajomości ich przebiegu.
Sprawa zimowego oznakowania Tatr nie jest sprawą nową. Wielki miłośnik narciarstwa, Józef Oppenheim, w swoim przewodniku narciarskim z 1936 r. pisze: „Wszelkie znakowanie zimowe odgrywa jedynie rolę pomocniczo-orientacyjną, co do kierunku najwyżej, lecz nie może być ściśle brane jak latem. Znakowanie w terenie, gdzie insolacja, wiatr i różnorodność opadu wytwarzać mogą co dnia nieobliczalnie zmienne warunki, musi być traktowana przez narciarza jako drogowskaz kierunku – nigdy jako droga, której niewolniczo trzymać się wypadnie”.
Kwestia ta była wielokrotnie dyskutowana. Ostatecznie przyjęto zasadę o nieznakowaniu szlaków powyżej górnej granicy lasu. Pamiętajmy, że w czasach Oppenheima niewiele osób uprawiało turystykę w zimie. Łatwiej było więc grupę tę edukować. Dzisiaj już wiadomo, że postawienie tyczek w jakimkolwiek miejscu Tatr spowoduje, że sznur turystów będzie podążał dokładnie śladem przez nie wyznaczonym. A to może być zgubne.
Szlaki narciarskie w okresie ich udostępnienia oznakowane są pomarańczowymi drogowskazami i piktogramami.
Zasady i zalecenia
* Turystyka narciarska może być uprawiana tylko wtedy, gdy pokrywa śnieżna zabezpiecza roślinność i glebę przed oddziaływaniem narciarstwa.
* Pierwszeństwo mają zawsze piesi oraz osoby podchodzące na nartach.
* Powyżej górnej granicy lasu turystykę narciarską można uprawiać z odstępstwem od przebiegu letnich szlaków, ale tylko wtedy, gdy przejście szlakiem zagrażałoby bezpieczeństwu, głównie z powodu zagrożenia lawinowego.
* Część szlaków narciarskich jest jednokierunkowa, tam należy się poruszać zgodnie z określonym kierunkiem.
* Obowiązujące przepisy zabraniają podchodzenia nartostradą, która ma służyć wyłącznie do zjazdu. Poruszanie się w przeciwnym kierunku stwarza niebezpieczeństwo zarówno dla zjeżdżającego, jak i podchodzącego.
* Po szlakach narciarskich wolno poruszać się wyłącznie na nartach.
* Szlaki turystyczne Myślenickie Turnie – Kasprowy Wierch oraz Dolina Gąsienicowa (Dolina Sucha Stawiańska) – Liliowe udostępnia się wyłącznie do podejścia, ponieważ są położone w bezpośrednim sąsiedztwie tras narciarskich, którymi łatwo można zjechać.
* Trzeba także pamiętać, że od 1 grudnia do 31 maja zamykane są dla ruchu turystycznego, a więc również dla turystyki narciarskiej następujące odcinki szlaków turystycznych:
o Przełęcz w Grzybowcu – Wyżnia Kondracka Przełęcz
o Dolina Tomanowa – Chuda Przełączka
o Dolina Pięciu Stawów Polskich – Świstówka Roztocka – Morskie Oko
* Na szlakach turystycznych obowiązuje ruch prawostronny. Dotyczy to szczególnie szlaków prowadzących dolinami, gdzie panuje duży ruch turystyczny.
* W okresie od 1 kwietnia do 30 listopada wszystkie szlaki turystyczne są zamknięte od zmierzchu do świtu.
* Przed wyjściem w Tatry w okresie zimowym zawsze należy sprawdzić aktualny stopień zagrożenia lawinowego oraz zapoznać się z zaleceniami dotyczącymi uprawiania turystyki dla danego stopnia zagrożenia. Należy również sprawdzić komunikat turystyczny TPN. Wędrowanie w zimie po tatrzańskich szlakach wymaga odpowiedniej wiedzy, używania sprzętu i wyposażenia umożliwiającego poruszanie w takich warunkach, a także umiejętności oceny zagrożenia lawinowego w terenie. Zawsze można również skorzystać z usług uprawnionego przewodnika.
Podchodzenie trasą narciarską
Turystykę narciarską można również uprawiać na trasach narciarskich, ale po ich uruchomieniu. Podchodząc, należy poruszać się wzdłuż krawędzi trasy. Nie wolno podchodzić jej środkiem czy tez robić szerokich zakosów. Trasę podejścia należy dobrać tak, by nie kolidowała ona z trasą narciarzy zjazdowych.
Dlaczego w innych rejonach nie można?
Szlaki i tereny udostępniane dla turystyki narciarskiej stanowią bardzo gęstą sieć komunikacyjną i nie ma potrzeby wyznaczania kolejnych.
Jaki dokument decyduje o tym, co udostępniono skiturowcom?
Uprawianie turystyki narciarskiej na terenie TPN reguluje Zarządzenie nr 6/2009 Dyrektora Tatrzańskiego Parku Narodowego w sprawie uprawiania w sprawie ruchu pieszego, rowerowego oraz uprawiania narciarstwa na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego, dostępne tutaj. Skiturowcy, jak wszyscy pozostali, są również zobowiązani do przestrzegania ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
Narciarstwo zjazdowe, freeride
Dla narciarstwa zjazdowego udostępnione są następujące trasy narciarskie i nartostrady:
* trasa narciarska w Dolinie Suchej Stawiańskiej (Kocioł Gąsienicowy)
* trasa narciarska w Dolinie Goryczkowej
* trasa narciarska na północnym stoku Nosala
* pólko narciarskie na Hali Gąsienicowej przy Betlejemce
* pólko narciarskie na Polanie Chochołowskiej
* pólka narciarskie na Kalatówkach i w Suchym Żlebie
* nartostrada z Doliny Goryczkowej do Kuźnic
Narciarstwo zjazdowe można również uprawiać na szlakach udostępnionych dla turystyki narciarskiej.
Jak się tam dostać?
Trasy narciarskie w rejonie Kasprowego Wierchu są osiągalne dzięki kolejce linowej. W okresie działania wyciągu w Kotle Goryczkowym uruchamiany jest zimowy szlak turystyczny prowadzący do jej dolnej stacji.
Jazda poza trasą?
W sąsiedztwie tras narciarskich znajduje się udostępniony, a nieutrzymywany teren, oznakowany jedynie na granicach zasięgu – to tzw. druga strefa.
Teren jest wyznaczony za pomocą czarno-żółtych tyczek, na których umieszczono informację o zakazie jazdy poza tą strefą pod groźbą mandatu do 500 zł.
Jak oznakowano trasy?
Udostępniony teren utrzymywanej trasy narciarskiej ograniczony jest tyczkami lub fladrami.
Kto zarządza trasami narciarskimi?
Trasami narciarskimi w rejonie Kasprowego Wierchu administrują Polski Koleje Linowe. Do nich należy utrzymanie tras, ich oznakowanie i zapewnienie bezpieczeństwa. Szczegółowe informacje o aktualnych warunkach na trasach znaleźć można na stronach internetowych PKL. Oznakowanie drugiej strefy należy do kompetencji TPN.
Trasami przy schroniskach turystycznych zajmują się dzierżawcy schronisk.
Trasą na Nosalu zarządza firma Strama sp. z o.o.
TANAP
1. Turystykę narciarską mogą uprawiać tylko osoby zrzeszone w klubach.
2. W okresie od 21 grudnia do 15 kwietnia dozwolone jest poruszanie się poza wyznaczonymi szlakami turystycznymi i ścieżkami edukacyjnymi tylko w celach uprawiania turystyki narciarskiej, pod warunkiem dobrych warunków śniegowych i lawinowych.
3. W jednej grupie może poruszać się max. 30 osób.
4. Należy zgłosić cel wycieczki przedstawicielowi TANAP
5. Turysta musi mieć przy sobie dokument potwierdzający przynależność do klubu i ujawnić go na żądanie funkcjonariusza parku.
Tereny dopuszczone do uprawiania turystyki narciarskiej na terenie TANAP:
1. W Dolinie Staroleśnej (Velka Studena Dolina) od Zbójnickiej Chaty, przez kocioł Siwych Stawków do Czerwonej Ławki (Priečne sedlo), dalej do Chaty Tery’ego w Dolinie Małej Zimnej Wody i pod Spiskie Turniczki do Baraniej Przełęczy i w Dzikiej Dolinie (Velka Zmrzla dolina) do Chaty przy Zielonym Stawie Kieżmarskim (Chata pri Zelenom plese),
2. w Dolinie Młynickiej od wodospadu Skok do Przełęczy Smrekowickiej (Soliskove sedlo) i tą samą trasą z powrotem lub z przejściem od przełęczy do trasy zjazdowej pod Chatą na Solisku,
3. w Dolinie Ziarskiej – Wielkie Zawraty, Mały Zawraty, od Ziarskiej Chaty
4. kamieniołom Bobrowiecki (Bobrovecka Vápenica) – Czerwieniec – Babki – Wielka Kopa – Siwa Przechyba (sedlo Priehyba) i z powrotem,
5. Dolina Spalona (Spálená),
6. trasa zjazdowa Spalona – Salatyńska Dolina. Tak podaje strona TANAP, natomiast wg. przewodnika W. Szatkowskiego otwarte są doliny: Spalona, Salatyńska i Smutna.
informacje zebrane na podstawie:
http://tpn.pl/pl/zwiedzaj/narciarstwo
http://www.tanap.org/navstevny-poriadok
Tekst został opracowany przeze mnie 2 lata temu, jeżeli ktoś zauważy jakieś nieścisłości, błędy, bądź zdezaktualizowane informacje proszę o komentarz.
